Od pewnego czasu obserwujemy rosnący stopień złożoności złośliwych skryptów rozsyłanych za pośrednictwem poczty elektronicznej. Zazwyczaj, widząc skrypt w załączniku wiadomości phishingowej, mogliśmy z dużym prawdopodobieństwem założyć, że będzie to prosty dropper, mający na celu wyłącznie pobranie i instalację złośliwego oprogramowania. Coraz częściej zdarza się jednak, że skrypt nie kończy działania po wykonaniu głównego zadania i czeka na dodatkowe komendy. Przykładami są m.in. vjw0rm wykorzystywany w kampaniach ransomware’u Vortex (opisany w 2016 r. przez Cert OPL), a także Ostap będący przedmiotem niniejszego artykułu.
Artykuł stanowi wstęp do analizy złośliwego oprogramowania Backswap, dla którego Ostap jest pierwszym etapem infekcji. Nasza analiza Backswap pojawi się wkrótce!
CERT Polska jest uczestnikiem projektu SISSDEN (Secure Information Sharing Sensor Delivery event Network). Jednym z naszych celów w projekcie jest stworzenie różnych źródeł informacji związanych z bezpieczeństwem komputerowym, które będą następnie przetwarzane przez odpowiednie jednostki (np. badaczy bezpieczeństwa i akademickich, CERT-y, organy ścigania itp.).
Niedawno zaobserwowaliśmy kampanie z wykorzystaniem złośliwego oprogramowania na systemy Android skierowane do polskich użytkowników. Malware stanowi wariant popularnej rodziny BankBot, różniący się od oryginalnego oprogramowania kilkoma szczegółami. Do infekcji dochodziło przez instalację aplikacji z serwisu Google Play Store. W Google Play Store zostały umieszczone co najmniej 3 próbki, które obeszły jego zabezpieczenia antywirusowe. Nazwy złośliwych aplikacji to:
Zgodnie z analizą firmy ESET dwie pierwsze próbki z samego Google Play Store zostały pobrane od 1000 do 5000 razy. Niemniej za każdym razem malware kamuflował się jako niegroźna aplikacja.
Duet Petya & Mischa jest na rynku ransomware od końcówki 2015 roku. Po sukcesie ataku WannaCry, ostatni wariant został wzbogacony o funkcje propagacji wewnątrz sieci za pomocą exploita EternalBlue, PsExec oraz Windows Management Instrumentation Command-line (WMIC).
Wczorajsza kampania uderzyła przede wszystkim w sieci ukraińskie (dostawca energii Ukrenergo, system monitoringu promieniowania elektrowni w Czarnobylu oraz producent samolotów Antonov) oraz rosyjskie.
W przypadku Polski otrzymaliśmy tylko jedno potwierdzone zgłoszenie, lecz innymi kanałami udało się ustalić kilka zainfekowanych firm.
Emotet jest modularnym koniem trojańskim, który po raz pierwszy został zaobserwowany w czerwcu 2014 roku przez Trend Micro. Ten rodzaj złośliwego oprogramowania jest ściśle powiązany z innymi rodzajami, takimi jak Geodo, Bugat czy Dridex, które uznawane są za warianty należące do jednej rodziny.
Zadebiutował jako zaawansowany banker – u swych początków wykorzystywany był do wykradania pieniędzy z kont zainfekowanych ofiar. Jego początkowa wersja była wymierzona w klientów niemieckich i austriackich banków. Przejmowanie kont odbywało się z użyciem techniki Man-in-the-Browser, polegającej na przejęciu kontroli nad przeglądarką i przechwytywaniu komunikacji sieciowej przez podsłuchiwanie wywołań odpowiednich funkcji systemowych.
W kolejnej wersji (v2) arsenał Emoteta został uzupełniony o automatyczne wyprowadzanie pieniędzy z kont przy pomocy systemów ATS (Automatic Transfer System) (dokładniejszy opis tej techniki można znaleźć na 20 stronie raportu CERT Polska z 2013 r.). Jest to sposób powszechnie wykorzystywany również w innych bankerach, m.in. w ISFB (Gozi) i Tinbie.
Na początku kwietnia 2017r. zaobserwowaliśmy szeroką kampanię spamową, w której były dystrybuowane fałszywe maile pochodzące rzekomo od firmy kurierskiej DHL. Maile zawierały odnośnik prowadzący do nieznanego wcześniej, nowego wariantu złośliwego oprogramowania znanego pod nazwą Emotet.
W przypadku tej kampanii, zmiany w kodzie oprogramowania, a także w sposobie komunikacji z serwerami Command&Control wskazywały, iż mamy do czynienia z Emotetem w wersji 4. Z tego względu postanowiliśmy szczegółowo przeanalizować to zagrożenie.
Sage jest nową rodziną ransomware, wariantem CryLockera. Obecnie jest rozprowadzany przez tych samych aktorów, którzy zazwyczaj rozsyłają Cerbera, Locky’ego oraz Sporę.
Głównym wektorem infekcji jest malspam i złośliwe załączniki. Emaile z kampanii są puste, bez żadnego tekstu i zawierają jedynie plik .zip. W załączniku znajduje się złośliwy dokument programu Word z makrem pobierającym i instalującym ransomware.
Nymaim nie jest nową rodziną złośliwego oprogramowania – pierwszy raz został napotkany w 2013 roku. Wtedy był wykorzystywany jedynie jako dropper, używany głównie do dystrybucji TorrentLockera.
W lutym 2016 ponownie stał się popularny, po tym jak do jego kodu zostały dołączone fragmenty kodu ISFB, który wcześniej wyciekł. Zyskał wtedy przydomek „Goznym”. Ta inkarnacja Nymaima była dla nas szczególnie interesująca, ponieważ zyskała możliwości bankera i stała się poważnym zagrożeniem w Polsce. Z tego powodu przeprowadziliśmy dokładną analizę tego zagrożenia i byliśmy w stanie śledzić aktywność Nymaima od tamtego czasu.
Przez ostatnie dwa miesiące, wiele rzeczy się zmieniło. Przede wszystkim, sieć fast-flux nazywana „Avalanche” (wykorzystywana intensywnie przez Nymaima) została wyłączona na skutek skoordynowanych działań organów ścigania kilku krajów. Przez prawie dwa tygodnie Nymaim był zupełnie nieaktywny, a do dzisiaj jest cieniem tego czym był jeszcze niedawno. Mimo że jest ciągle aktywny w Niemczech (z nowymi injectami), dopiero niedawno powrócił do Polski.
Evil jest nową odmianą ransomware, którą pierwszy raz zaobserwowaliśmy ósmego stycznia 2017 roku – wtedy został nam zgłoszony pierwszy incydent z nią związany. Było to wtedy zupełnie nowe zagrożenie i nie było na jego temat żadnych informacji dostępnych publicznie. Nie mieliśmy też żadnych próbek do analizy.
Pierwszą działającą próbkę zdobyliśmy dzień później, dziewiątego stycznia. W tym artykule opiszemy w skrócie naszą analizę i wnioski. Od tamtej porty dostaliśmy relatywnie dużo raportów o infekcji, więc istnieje ryzyko, że ta rodzina stanie się większym zagrożeniem w przyszłości.
Evil nie ma żadnego panelu służącego do deszyfrowania (podobnie jak np. CryptoMix) – zamiast tego dostarczany jest adres email twórców, pod który należy się skontaktować.
CryptoMix to kolejna rodzina ransomware która próbuje zdobyć pieniądze dla swoich twórcow przez szyfrowanie plików ofiar i wymuszanie na nich okupu za odszyfrowanie ich.
Do niedawna była znana bardziej jako CryptFile2, ale z nieznanych nam powodów została rebrandowana i teraz jest rozpoznawalna jako CryptoMix.
Została zaobserwowana niedawno jako malware serwowane przez Rig-V exploit kit.
Ten malware wyróżnia się na tle innych popularnych odmian, ale niekoniecznie pozytywnie.
